Het was alweer zes jaar geleden dat er een nieuw album van Spinvis uitkwam. Erik de Jong maakte dat in 2017 in één klap goed met het prachtige Trein Vuur Dageraad, voorlopig de kers op de taart van zijn toch al schitterende oeuvre. Zaterdag 25 november brengt Spinvis in Gebouw-T die liedjes als onderdeel van zijn nieuwe tour langs de popzalen.
Spinvis: ‘Drieminuten-popliedjes maken, van alle kunstvormen is dat de mooiste’
Door Willem Jongeneelen
Projecten te over. Je moet de laatste jaren onder een steen geleefd hebben om Erik de Jong niet ergens in een theater, popzaal of soundtrack van een film tegen te zijn gekomen. Spinvis blijkt een multidisciplinair beestje dat veel gedaantes kan aannemen. En nu is er eindelijk weer een nieuw album. Hoe zoiets uiteindelijk tot stand komt? In de met zijn iPhone opgenomen aanzet tot een liedje, opener Ergens Toen, geeft hij een inkijkje. Daarin zitten alvast de drie woorden die de albumtitel en het gelijknamige liedje opleverden. De rest van de liedjes sloten zich daar in de loop van de tijd bij aan. Liedjes met een bijzondere, fragmentarisch aandoende inhoud vaak, vol herkenbare zinnetjes, want dat is ook nog altijd wat Spinvis zo bijzonder maakt.
Drieminuten-popliedjes
Erik de Jong heeft zich een bijzondere manier van componeren en tekstdichten aangeleerd. Hij voert je mee in een wereld die logisch lijkt en klinkt, maar die natuurlijk niet altijd is. Luister naar de zinnen in Van De Bruid En De Zee: ‘Kom gewoon te laat, liever geen gedicht en breng geen bloemen mee.’ Of geniet van de manier waarop hij in Artis alles aaneen zingt, zoals ook Eefje de Visser dat tot kunst verhief, zonder te letten of de tekst wel precies binnen de patronen past. ,,Ik ben inmiddels in de vijftig. Ik heb me de laatste tijd vaak afgevraagd wat ik nu eigenlijk wil. Ik heb inderdaad veel verschillende dingen gedaan, ook in combinatie met theatrale aspecten, tijdens optredens. Ik ben tot de conclusie gekomen dat er één ding is dat ik echt het liefste wil: drieminuten-popliedjes maken. Van alle kunstvormen is dat de mooiste, voor mij. Dat is wat ik ben, dat is waar ik uit besta. Daar wil ik de rest van mijn leven aan wijden, al klinkt dat meteen wel erg zwaar. Beeld en muziek zijn één ding. Muziek is tegenwoordig ook kijken, sinds YouTube. De software waar ik mijn filmpjes mee maak is dezelfde als waar ik mijn muziek mee maak.”
Trein Vuur Dageraad
Er gebeurt in de dertien liedjes op zijn nieuwste album Trein Vuur Dageraad weer van alles, al blijft de toon dit keer redelijk eenduidig en kruipt Erik regelmatig achter de piano of pakt hij veelvuldig de akoestische gitaar. In Wat Blijft horen we een akkoordenschema dat door Leonard Cohen vijftig jaar geleden op het Griekse eiland Hydra voor een van zijn muzen verzonnen had kunnen zijn. In het dichterlijke Nachtwinkel horen we verstilde pianoklanken en de cello en stem van Saartje van Camp, zijn trouwste metgezel met Vlaamse tongval. Een paar keer pakt Spinvis ook weelderig en lang uit, als het verhaal van Stefan en Lisette daar aanleiding voor geeft of een pak strijkers de titelsong letterlijk af maken. Mooi verkapte boodschappen zijn er ook. In het afwijkend uptempo Dageraadplein (waar ochtend op avond rijmt) wacht Spinvis op welkome, al dan niet illegale, vluchtelingen. Terwijl er een dronken volkse fanfare voorbij dendert zou iedereen de vlinders achterna mogen huppelen.
,,Ik heb deze keer lang aan het album gewerkt. Het was de bedoeling dat het eerder af zou zijn, maar dat is niet gelukt. Het ging langzaam. Liedjes schrijven is voor mij ook een spelletje herschikken. Eén zin per dag, dan heb je al een goede dag. Maar er gebeurden tussentijds genoeg andere spannende zaken. Nieuw was voor mij dat ik in een van mijn vorige theatervoorstellingen in het openbaar aan het schaven ben geslagen. Zinnetjes inpassen tot alles op zijn plaats viel. De hele tijd staan bij mij de antennes open. Ik kijk tv en dan hoor ik weer een zin: Hij heeft de kogel opgevangen. Daar kan ik dan weer wat mee. Tot het moment dat het klaar is, want op een gegeven moment moet je stoppen.”
Spinvis met Trein Vuur Dageraad, 25 november (deuren 20.30 uur / aanvang 21.00 uur) in Gebouw-T, Bergen op Zoom. Er zijn nog tickets te koop!