Noordkaap is terug! Exact 20 jaar na de split en 30 jaar na de winst in Humo’s Rock Rally. De bandleden willen weer musiceren in het hier en nu. Lange sets spelen waarin er ook iets fout kan gaan en de altijd geëngageerde zanger Stijn Meuris zijn woorden op de podia weer extra lading meegeeft: ‘Zou een heel klein beetje oorlog soms niet beter kunnen zijn, dan die luid gesproken woorden en die nachten van de pijn?’ Gebouw-T krijgt op zaterdag 14 maart de primeur!
Door Willem Jongeneelen
Noordkaap heeft altijd oog voor scheve romantiek en ingebouwde onafheid, volgens de nu 55-jarige zanger uit Belgisch Limburg. Zesentwintig jaar geleden sprak ik de destijds ook als journalist actieve Stijn Meuris voor OOR in een restaurant langs de A58, net na de release van het succesalbum Gigant, dat bol stond van zwaarmoedige woorden. Ik begroette hem destijds met de woorden: ‘Ik ben blij dat je er nog bent.’ Stijn kon er om lachen. ,,Dat zei mijn moeder ook toen ze voor het eerst de CD had gehoord. Die zelfgekozen dood van Kurt Cobain die zich onlangs voltrok, is voor mij nu een beetje hinderlijk. Alles wat ik zing, wordt in dat daglicht gesteld. Maar ik ben niet echt een destructief persoon. Ik functioneer wel. Ook ik ben behoorlijk van Kurts dood geschrokken. Ik werd meteen door de Belgische radio gebeld om in het journaal een reactie te geven. Ik had hem een keer geïnterviewd, maar dat was een heel dronken interview. Van zijn kant, wel te verstaan. Maar ik begreep wel waar ze bij die radio heen wilde. Ook zij hebben natuurlijk goed naar mijn plaat geluisterd. De songs van Gigant zijn geschreven in ‘93. Dat was voor mij geen leuk jaar. Absoluut niet. 1994 overigens ook niet, want ik stond vanochtend op en het regende weer.”
Meuris beschouwde zijn band destijds niet als een Belgische rockgroep. ,,Ik pretendeer niet dat we beter zijn. We werken alleen volstrekt anders. Om die reden waardeer ik ook een Nederlandse groep als The Nits, terwijl die toch muziek maakt die geen millimeter met die van ons te maken heeft. De leden van Noordkaap zijn nooit vrienden van elkaar geweest. Ik denk dat we bij het maken van Gigant pas het punt bereikt hebben dat we ons niet meer voor elkaar hoeven te schamen. Met name ik had daar heel veel last van. Ik durfde mijn meest persoonlijke teksten tijdens repetities niet te zingen. Ik murmelde dan maar wat en schrapte weer eens een zin. Dat is nu voorbij. Nu denk ik: Hé, we zijn verdomme met muziek bezig. Dit zijn mijn woorden, dat is hun muziek. Samen passen we dat in elkaar tot iets moois.”
Stijn Meuris tierde voorheen vaak als een bezetene over het podium. Hij kende slechts één emotie: woede. Nu neemt hij vaker gas terug, is zijn woede omgeslagen in verbittering, wanhoop en bezorgdheid. In 1994 zong hij soms zelfs een nummer gezeten vanop een kruk. ,,Deels is dat vanwege een medische oorzaak. In zijn rampjaar 1993 lag ik tot twee maal toe op de intensive care na zeer hevige aanvallen van hyperventilatie. Verder kreeg ik halverwege het jaar echt het idee dat ik gek aan het worden was. Ik noem mezelf wel eens een manisch depressief persoon van wie de pieken afgeknipt zijn. Ik functioneer dus wel gewoon in de maatschappij. Sterker nog, ik ben een workaholic die zichzelf geen dag rust kan gunnen zonder zich schuldig en ziek te voelen. Het fysieke aspect van die ziekte, als je het zo mag noemen, leer je controleren. Maar het blijft moeilijk om datgene dat zich in je hoofd afspeelt te leren beheersen. Ik heb daar de rest van het jaar mee rondgelopen, maar in de tussentijd wel gewoon doorgewerkt. Daar komt die donkerte in bijna alle songs vandaan. De song De Belofte Jong Te Sterven is concreet geschreven na zo’n aanval. Ik dacht echt: dit was het dus. Ik ga dood. Het lijken drie onnozele woordjes, maar het bestaat dus, en ik zit er heel dicht bij.”
In Verloren Dag bezingt Stijn Meuris het gevoel continu bezig te moeten zijn. ,,Afgelopen Pasen had ik voor het eerst sinds lange tijd een dag vrij. Ik had me er vreselijk op verheugd. Ik zat bij mijn ouders te kijken naar de wielerwedstrijd De Ronde Van Vlaanderen op tv. Het was zo’n koffie met koek-namiddag. Na twee uur werd ik heel zenuwachtig. Ik voelde terug een aanval opkomen. Dat is heel typisch, die aanvallen komen altijd op momenten van rust. Ik ben naar boven gegaan, heb luide muziek gedraaid en een paar telefoontjes gepleegd om terug in het ritme te komen. Het trok weer weg. Maar ik voelde me vreselijk belachelijk. Ik schaamde me te pletter. Het was bijna een videoclip van die song. Ik voelde me vreselijk eenzaam. En de ergste vorm van eenzaamheid is eenzaam zijn terwijl je dat wiskundig gezien niet bent. Echt beangstigend vind ik de momenten dat ik ‘s nachts om drie uur met de auto op de weg zit. Dat gaat heel ver. Ik hoop altijd maar dat ik op die momenten nooit die vreemde klik krijg om mijn stuur plots naar links om te gooien. Want zo dun kan de draad zijn. Het duurt één tiende van een seconde en ik ben er in één keer vanaf.”
Zo ver kwam het gelukkig nooit. Stijn Meuris bleef creatief en maakte ook in de twintig jaar na Noordkaap succesvol muziek, in Monza en Meuris. Ook houdt hij er met zijn ‘Tirades’ een politiek geëngageerde carrière als cabaretier op na. Komend najaar volgt er een volgende one-man-show: Belgarije, want aan materiaal geen gebrek. Maar nu eerst is er eindelijk die reünie van Noordkaap. Met live op het podium extra veel aandacht voor dat artistieke hoogtepunt uit 1994, Gigant!
Noordkaap: zaterdag 14 maart in Gebouw-T, Bergen op Zoom. Deuren 20.30 uur, showtime 21.00 uur. Er zijn nog tickets!