20 juni 2022

Focus: ‘Bij componeren zit er nog altijd een ideaalbeeld van het Focusgeluid in mijn achterhoofd’

Het vanuit het pandemietijdperk nu ingehaalde optreden van de band Focus gaat de geschiedenisboeken in als een van de shows waarbij de band van opperbandlid Thijs van Leer (orgel/fluit/jodelstem) het 50-jarig jubileum viert. Omdat de groep ooit in 1968 werd opgericht, dan zit de groep inmiddels eigenlijk dichter bij het vieren van het 55-jarige bestaan!

Tekst: Willem Jongeneelen

Het zal weinig verschil maken. De muziek van Focus is tijdloos. De muziek van toen, als de nieuwe klanken, want Thijs van Leer en een paar van de overige bandleden componeren nog altijd. Naast Van Leer is ook de oude vertrouwde Pierre van der Linden op drums alweer een tijdje teruggekeerd op het nest. Samen met twee jongere muzikanten, Menno Gootjes op gitaar en Udo Pannekeet op bas, tillen zij al die muziek van de klassiek geschoolde Van Leer moeiteloos het huidige tijdperk binnen.

In 1968 begon de groep als Trio Thijs van Leer, met ook drummer Hans Cleuver en bassist Martijn Dresden. Ze begeleidden toen onder meer Ramses Shaffy, Liesbeth List en Nederlandse versies van de musical Hair. In 1969 ontmoette Van Leer de Amsterdamse gitarist Jan Akkerman, van toen Brainbox. Die twee gingen een zoals later blijkt erg kortstondig, zeer heftig, maar tevens uiterst productief en succesvol verstandshuwelijk aan.

Uit die tijd stemmen de albums In And Out Of Focus (1970), met de hit House Of The King, en de zeer succesvolle albums Focus 2 (1971) en Focus 3 (1972). Vooral Focus 2 maakt veel indruk, dankzij het op klassieke leest geschoeide conceptstuk Eruption en met Hocus Pocus, met daarin naast een hoofdrol voor Akkerman ook voor de hoge vocale uithalen van Van Leer die zowaar met jodelen de internationale hitlijsten bestormde. Op Focus 3 staat het prachtig melodieuze gitaarstuk Sylvia waarin opnieuw de gitaar van Akkerman schittert naast de opnieuw griezelig hoog zingende Van Leer.

De band brengt daarna het in het Londens Rainbow Theatre opgenomen album Live At The Rainbow (1973) uit. Hoe populair de band in die periode ook in Engeland is bewijst wel dat Akkerman door het toonaangevende blad Melody Maker, boven Eric Clapton verkozen wordt tot beste gitarist van de wereld. De vriendschap tussen de botsende ego’s van Van Leer en Akkerman is dan al tot een dieptepunt gedaald. Bovendien ontstaan er ook heftige muzikale meningsverschillen. Artistiek gezien volgen nog een paar zeer geslaagde albums, maar vlak voor een Amerikaanse tournee verlaat Akkerman in 1976 definitief de band en wordt na één dag inwerktijd voor die tournee en de opnamen van Focus Con Proby tijdelijk vervangen door de Belgische jazzgitarist Philip Catherine.

Van Leer herpakt zich en maakt nog heel lang, in wisselende samenstellingen nog vele albums onder de naam Focus, waarvan zelfs ook nog een met Akkerman, in 1985. Focus 11 (2018) is voorlopig het laatste wapenfeit uit de studio. Live is Focus nog altijd een ongekend hechte club. Gitarist Menno Gootjes speelt al ruim tien in Focus, maar werkt al sinds 1996 met Thijs van Leer samen, bassist Udo Pannekeet nam in 2016 de plaats in van Bobby Jacobs. Op het repertoire staan naast bekend werk uit de jaren zeventig ook daar nauw bij aansluitend recenter werk van Thijs van Leer. ,,Het klinkt misschien gek, maar terwijl ik veel voor derden geschreven heb, ben ik ook altijd door blijven componeren met een soort ideaalbeeld van een soort Focusgeluid in mijn achterhoofd.”

Van Leer heeft er totaal geen moeite mee de naam Focus te hanteren. ,,Mijn band heette destijds ook al zo toen Jan Akkerman er nog niet bij was. Natuurlijk, Akkerman heeft de band helpen grootmaken. Hij heeft er ook zijn eigen wereldfaam grotendeels aan te danken. We hebben een fantastische samenwerking gehad. In ’85 hebben we het met zijn tweeën nog eens geprobeerd. Artistiek een heel geslaagd project, vonden we zelf. Maar de platenmaatschappij hoorde geen hit en deed daarom niets aan promotie. En dan kun je het schudden meneer. Zelfs als je Focus heet.”

Focus – 50 jaar: 23 juni in Gebouw-T, Bergen op Zoom. Deuren: 20.00 uur / Showtime 20.30 uur. Er zijn nog tickets!