Goede geesten keren weer. Vrijdag 29 oktober speelt de groep Blaudzun van zanger/componist Johannes Sigmund opnieuw in Gebouw-T. Het belooft na de lockdowns het eerste uitverkochte concert te worden, want de zaal blijkt een week voor aanvang al voor ruim driekwart uitverkocht.
Door Willem Jongeneelen
Tijdens het maken van de documentaire over 10 jaar Gebouw-T maakte Blaudzun openlijk excuses aan vrijwilliger Joop de Wit die hem had laten weten dat de band de kleedkamer als een puinhoop had achtergelaten. ,,Oprecht sorry. Maar dat betekent ongetwijfeld dat we er een feestje van gemaakt hebben, en dat doen we alleen na een geslaagde show. In die zin hebben we goede herinneringen aan Gebouw-T.”
Blaudzun groeide de laatste jaren uit tot een vaste waarde op de Nederlandse podia. Het succes kwam niet geheel onverwacht, maar de omvang waarmee Nederland de zanger sinds een paar jaar omarmt, verbaasde hem een paar jaar geleden wel. Johannes Sigmond (Arnhem, 1974) zingt al sinds 2008 onder het pseudoniem Blaudzun. Zijn artiestennaam leende hij van een Deense wielrenner die nog met Joop Zoetemelk fietste. Meteen viel zijn werk op, maar naarmate er meer albums verschenen werden zalen groter en voller. De stap naar een breder publiek volgt in 2012 met de release van het album Heavy Flowers dat ook elders in Europa verscheen en aanslaat. ,,Dankzij De Wereld Draait Door werd ik een bekend gezicht, maar het succes is niet alleen daaraan te wijden. Als je een slechte plaat maakt, dan houdt het allemaal ook snel weer op.”
Blaudzun is al een jaar of acht fulltime muzikant. Daarvoor was hij ook actief als tv- en filmmaker. Tien jaar geleden maakte hij de succesvolle documentaire Il Lombardia, over de Ronde van Lombardije, inclusief de eigen instrumentale soundtrack. De op het filmfestival in Utrecht in première gegane film is ook internationaal goed ontvangen. ,,Het was een film die ik moest maken. In de wielerwereld heb je twee soorten liefhebbers: de fans die graag een spannende wedstrijd zien en de romantische liefhebbers die ook graag de achtergrondverhalen in De Muur, een tijdschrift zoals Hard Gras, maar dan voor wielerfanaten, lezen. Mijn film is bestemd voor de laatste categorie.”
Er zijn volgens Johannes weinig mooie documentaires gemaakt over de wielersport. ,,Alleen op Canvas en voorheen bij Wilfried de Jong was er af en toe wat te zien. Ik wilde de schoonheid van die herfstklassieker tonen. Het strijklicht is tijdens die koers al aanwezig, dat levert mooie plaatjes op. Eigenlijk is het logisch dat juist die wielerwedstrijd mij het meeste aanspreekt. De herfst is voor mij het hoogtepunt van de seizoenen. Pas in de winter sterft alles af. Zolang het leeft, kun je er nog van genieten. Met het naderende einde in het zicht pak je de prikkels zelfs beter op. Dat speelt onbewust mee, dat aanklampen, want het duurt dan nog maar even.
In veel van zijn eerdere songs staan afscheid, aftakeling en verval centraal. Geen vrolijke onderwerpen, wel zaken die veel mensen aanspreken. ,,Mijn muziek wordt vaak melancholisch genoemd. Maar wat is melancholie? Het heeft eerder te maken met pijn. Het is in ieder geval verre van depressief. Ik ben wel depressief aangelegd, maar ik wil niet in een wond gaan wroeten om zielig te doen. Veel teksten bevatten metaforen.” In zijn laatste songs, van net vóór en tijdens de pandemie, moest het anders. Het werd anders. Blaudzun had op zijn eerste vier albums gezegd wat hij wilde zeggen. Daarom ging hij op zoek naar een nieuw palet en een nieuwe vocabulaire. Ook paste hij de productiemethode van zijn muziek drastisch aan. De melodie is terug als leidende factor.
Hij ging méér songs schrijven. Dat was de truc die hij voor zichzelf had verzonnen om de zaak vlot te trekken. Niet dat zijn schip helemaal was vastgelopen, wel was hij op zoek naar zowel een andere lading als een andere manier die te verpakken. Het mocht directer, spontaner, sneller. Optimisme werd toegelaten, al bleef ook die ruimte voor melancholie. Had hij die nu net niet afgezworen? ,,Er zat nog veel onrust in mij. Maar ik wilde er ook achter komen wat er muzikaal nog meer in mij zat. Daar kom je achter door keihard te werken, zo dacht ik. Veel doen, en dan kijken waar je uitkomt.”
Sinds het album _UP_ uit 2018 is de melodie volgens Johannes weer de baas. ,,Alle noten zitten op zijn plaats en ik heb voor die plaat meer tijd dan ooit besteed aan mijn zangpartijen. Gaandeweg was mijn stem op eerdere albums in dienst gaan staan van het geheel. Dit keer moest dat anders. Melodie is mijn vehikel. Al mijn favoriete zangers hebben uitgesproken stemmen waar de productie omheen draait. David Bowie, Nick Cave, noem maar op. De stem is het anker waar _UP_ op drijft.”
Die stem van Blaudzun is er een uit duizenden. Zowel zijn normale zang- en praatstem als die fraaie falset en snik zijn heel herkenbaar. Johannes vertelt juist die stem een tijd gezien te hebben als het grote gevaar. ,,Mijn stem dicteerde vaak de song. Ik kan zingend vrij snel iets overbrengen. Maar dan hoeft het nog geen goed liedje te zijn. Ik wilde me bekwamen in betere songs schrijven. Ik hoop dat beide zaken samenvallen. Dat songs ook goed blijven als iemand anders ze zou zingen, terwijl ik ook op mijn stem kan blijven leunen. Melodieën komen bij mij min of meer vanzelf. Je bent als artiest steeds op zoek naar nieuwe songs, maar ook naar wat jouw eigen stem is. Vanaf het debuut heeft er zich een vocale evolutie plaatsgevonden. Er werd in het begin ook wel een beetje lacherig over mijn snik gedaan. Die bezit ik altijd wel ergens, maar die was niet gezocht of geforceerd. Toch doe ik dat nu anders.” Dat zal al te horen zijn in nieuwe songs waar hij het publiek in Gebouw-T al op zal trakteren. In januari 2022 verschijnt het nieuwe album Lonely City Exit Wounds.
Blaudzun + Douwe Doorduin: vrijdag 29 oktober (deuren 20.30 uur, aanvang 21.00 uur) in Gebouw-T, Wilhelminaveld 96, Bergen op Zoom. Er zijn nog enkele tickets!